Czym jest Neuroforma PRO?
Neuroforma to nowoczesny system wspierający rehabilitację ruchową i poznawczą oraz ćwiczenie kontroli równowagi. Tworzony jest przez ekspertów z dziedziny neurorehabilitacji i neuropsychologii, we współpracy z czołowymi polskimi ośrodkami rehabilitacyjnymi i naukowymi.
Program Neuroforma skierowany jest do pacjentów ze schorzeniami i urazami neurologicznymi. Różnorodne ćwiczenia i możliwość dostosowania ich parametrów do indywidualnych potrzeb użytkownika sprawiają, że Neuroforma może być stosowana również przez inne grupy pacjentów.
Korzystając z Neuroformy, pacjent stoi lub siedzi naprzeciwko ekranu. Widzi na nim swoje lustrzane odbicie, wokół którego pojawiają się wirtualne obiekty. Zadaniem pacjenta jest kierowanie swoim odbiciem w taki sposób, by złapać, przesunąć lub uderzyć pojawiające się obiekty.
Dzięki wykorzystaniu technologii wirtualnej rzeczywistości, pacjent otrzymuje natychmiastową informację zwrotną o poprawności i poziomie wykonania ćwiczenia. Jednocześnie zadania mają interaktywną i ciekawą formę, która motywuje pacjenta do systematycznej pracy.
Dla kogo jest przeznaczona Neuroforma PRO?
Neuroforma występuje w trzech wersjach: dla pacjentów (Neuroforma), dla terapeutów (TeleNeuroforma) i dla ośrodków (Neuroforma PRO).
Neuroforma w wersji dla pacjentów i terapeutów to oprogramowanie terapeutyczne dostępne przez Internet, działające na większości osobistych komputerów. Dzięki nowoczesnej technologii do korzystania z programu wymagana jest jedynie zwykła kamerka internetowa. Użytkownik sam wybiera, jakie ćwiczenia chce wykonywać.
W wersji dla terapeutów pacjent korzysta z gotowego zestawu, dostosowanego do jego potrzeb oraz możliwości przez terapeutę. Terapeuci mogą korzystać z Neuroformy w gabinecie, zabierać ją na wizyty do pacjentów lub zadawać im ćwiczenia do samodzielnej pracy z „Neuroformą dla pacjentów”.
Neurofoma w wersji dla ośrodków to dodatkowo wygodne, mobilne stanowisko. Sprzęt do rehabilitacji neurologicznej Neuroforma PRO składa się z dużego wyświetlacza, systemu komputerowego oraz systemu optycznego w technologii 3D.
Jest on przystosowany do używania w zatłoczonej sali terapeutycznej, umożliwia precyzyjne pomiary oraz pozwala korzystać z wielu dodatkowych modułów ćwiczeniowych, w tym modułu terapii lustrzanej.
Uzupełnieniem podstawowego stanowiska jest nowy moduł ćwiczeń na kontrolę równowagi, zawierający platformę do rehabilitacji równowagi (platformę posturograficzną), barierkę asekuracyjną oraz nowy zestaw ćwiczeń.
Co zawiera Neuroforma PRO?
Bogata baza ćwiczeń
Użytkownicy programu mają dostęp do ponad 25 modułów ćwiczeniowych. Większość ćwiczeń zawiera 15 poziomów trudności oraz od 4 do 10 możliwości dostosowania przebiegu ćwiczenia do zakresu ruchu pacjenta. Daje to razem nawet 150 kombinacji w danym module ćwiczeniowym.
Ćwiczenia angażują jednocześnie funkcje ruchowe i poznawcze. Ćwicząc z Neuroformą, pacjenci usprawniają m.in. precyzję ruchów, koordynację wzrokowo-ruchową, ruchomość stawów, siłę i wytrzymałość mięśni, a także procesy spostrzegania, podejmowania decyzji, uwagę i pamięć. Wszystkie ćwiczenia mają atrakcyjną formę, motywującą do regularnej pracy z programem.
Tworzenie sesji treningowych
Neuroforma umożliwia układanie dostępnych modułów ćwiczeniowych w indywidualne sesje treningowe. Ćwiczenia w sesji uruchamiają się jedno po drugim, w wybranej kolejności. Dzięki tej funkcji pacjenci korzystający z wersji domowej mogą samodzielnie układać dla siebie różnorodne sesje treningowe na każdy dzień, a specjaliści używający wersji dla terapeutów mają możliwość przygotowania unikalnej sesji dla każdego ze swoich pacjentów.
Informacje zwrotne i śledzenie postępów
Pacjent ćwiczący z Neuroformą otrzymuje natychmiastowe informacje zwrotne o poprawności wykonania ćwiczenia. Program rejestruje szczegółowe wyniki pacjenta, dzięki czemu możliwa jest analiza systematyczności pracy z Neuroformą oraz jej rezultatów. Nawet niewielkie postępy będą widoczne w wynikach osiąganych w Neuroformie.
Innowacyjna terapia lustrzana
Neuroforma dla ośrodków, wyposażona w kamerę 3D, umożliwia korzystanie z dodatkowego modułu terapii lustrzanej. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii 3D, tradycyjne lustro zostało zastąpione kamerą i monitorem. Pacjent z połowiczym niedowładem, korzystając z modułu, widzi siebie wykonującego w pełni symetryczne ruchy obiema kończynami. Moduł terapii lustrzanej w Neuroformie daje pacjentowi nieosiągalną w tradycyjnym podejściu swobodę ruchu, pozostawiając jednocześnie silne wrażenie realności tego, co widzi.
Rehabilitacja równowagi na platformie posturograficznej
Najnowszy moduł ćwiczeń na kontrolę równowagi uzupełnia podstawowe stanowisko o nowy zestaw ćwiczeń oraz platformę posturograficzną wraz z barierką asekuracyjną. Podobnie jak pozostałe zadania w Neuroformie, ćwiczenia wykonywane na platformie do rehabilitacji równowagi łączą usprawnianie funkcji ruchowych i poznawczych.
Moduł telerehabilitacyjny
Neuroforma w wersji dla terapeutów i dla ośrodków umożliwia wprowadzenie procedur telemedycznych dzięki istnieniu modułu telerehabilitacyjnego. Specjaliści wykorzystujący Neuroformę mogą układać sesje treningowe i śledzić postępy pacjentów korzystających z wersji domowej programu.
Dlaczego warto korzystać z Neuroformy PRO?
O wartości i rzetelności Neuroformy stanowią czołowe polskie jednostki naukowe współpracujące przy tworzeniu programu (szczegóły w dziale Nauka).
Atrakcyjna forma i różnorodność zadań w Neuroformie zwiększa motywację do ćwiczeń. Rejestracja i analiza danych z sesji treningowych przez system poszerza możliwości monitorowania postępów. Pozwala to na precyzyjne dostosowanie ćwiczeń do potrzeb pacjenta, przekładające się na zwiększenie skuteczności oddziaływań rehabilitacyjnych.
Neuroforma zawiera w swoich scenariuszach zarówno zadania ruchowe, jak i poznawcze, często wykonywane jednocześnie. Stanowi to o unikalnej wartości Neuroformy. W treningu ruchowo-poznawczym realizowany jest tzw. paradygmat podwójnego zadania.
Dzięki modułowi telerehabilitacji specjaliści korzystający z Neuroformy mają możliwość kontynuowania opieki nad pacjentem, co istotnie zwiększa zasięg oferowanych oddziaływań terapeutycznych.
Dlaczego komputerowy trening poznawczo-ruchowy jest skuteczny?
Pozytywne efekty aktywności fizycznej
Badania naukowe potwierdzają skuteczność rehabilitacji ruchowej i aktywności fizycznej w terapii chorób neurologicznych oraz stanów po urazach mózgu. Na przykład systematyczne analizy wyników licznych badań z udziałem pacjentów ze stwardnieniem rozsianym wskazują na pozytywne efekty ćwiczeń, m.in: łagodzenie zmęczenia1, poprawa równowagi2 i chodu3, zwiększenie siły mięśni oraz mobilności4, podniesienie jakości życia5. Analizy badań z udziałem pacjentów po przebytym udarze dowodzą natomiast pozytywnego oddziaływania ćwiczeń m.in. chód6 i funkcje kończyn dolnych7, zwiększenie siły i poziomu aktywności8, radzenie sobie z codziennymi czynnościami9, ogólną sprawność i wytrzymałość10 oraz jakość życia11.
Skuteczność wirtualnej rzeczywistości w treningu ruchowym
Doniesienia naukowe wspierają ideę stosowania wirtualnej rzeczywistości w treningu ruchowym osób starszych oraz pacjentów ze schorzeniami neurologicznymi i urazami mózgu. W rehabilitacji mogą być z powodzeniem stosowane programy oparte na wirtualnej rzeczywistości, na przykład usprawniające kończyny górne u pacjentów po udarze12, 13, poprawiające chód i równowagę14, 15 oraz kontrolę postawy16, 17 u osób ze stwardnieniem rozsianym czy usprawniające chód u osób z chorobą Huntingtona18. Są one pozytywnie oceniane przez pacjentów19 i fizjoterapeutów20.
Pozytywne efekty ćwiczeń umysłowych
Jak wynika z badań naukowych, zarówno młodsze, jak i starsze osoby mogą skorzystać z ćwiczeń umysłowych. Funkcje poznawcze, które można skutecznie poprawić nawet w podeszłym wieku to pamięć21, uwaga22, szybkość przetwarzania informacji23oraz funkcje wykonawcze24.
Skuteczność komputerowych ćwiczeń umysłowych
Liczne publikacje naukowe potwierdzają skuteczność komputerowych systemów do ćwiczenia funkcji poznawczych. Pozytywne rezultaty komputerowego treningu zaobserwowano u pacjentów z różnych grup klinicznych, m.in. ze stwardnieniem rozsianym25, 26, po udarze27, 28 i po urazach mózgu29, 30. Komputerowe zadania ćwiczące zdolności umysłowe przyjmowane są pozytywnie przez pacjentów, którzy oceniają je jako atrakcyjne i motywujące31.
Połączone korzyści z treningu ruchowego i poznawczego
Pacjenci korzystający z Neuroformy mają możliwość wykonywania zadań usprawniających funkcje poznawcze, jednocześnie zwiększając swoją sprawność fizyczną. Dzięki połączeniu zadań umysłowych z nowoczesną technologią sterowania ruchem, ćwiczenia w Neuroformie łączą korzyści, jakie pacjent odnosi z obu rodzajów treningu. Pojawia się coraz więcej badań naukowych, z których wynika, że łączony trening poznawczo-ruchowy przynosi jeszcze lepsze efekty, niż sam trening ruchowy lub sama aktywność fizyczna32, 33, 34.
Literatura
1 Andreasen, A. K., Stenager, E., Dalgas, U. (2011). The effect of exercise therapy on fatigue in multiple sclerosis. Multiple Sclerosis Journal, 17(9), 1041-1054 (pełna treść).
2 Paltamaa, J., Sjögren, T., Peurala, S. H., Heinonen, A. (2012). Effects of physiotherapy interventions on balance in multiple sclerosis: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of rehabilitation medicine, 44(10), 811-823 (abstrakt).
3 Gallien, P., Nicolas, B., Robineau, S., Pétrilli, S., Houedakor, J., Durufle, A. (2007, July). Physical training and multiple sclerosis. In Annales de réadaptation et de médecine physique (Vol. 50, No. 6, pp. 373-376). Elsevier Masson (pełna treść).
4 Rietberg, M. B., Brooks, D., Uitdehaag, B. M., Kwakkel, G. (2004). Exercise therapy for multiple sclerosis. The Cochrane Library (pełna treść).
5 Motl, R. W., Pilutti, L. A. (2012). The benefits of exercise training in multiple sclerosis. Nature Reviews Neurology, 8(9), 487-497 (pełna treść).
6 van de Port, I. G., Wood-Dauphinee, S., Lindeman, E., Kwakkel, G. (2007). Effects of exercise training programs on walking competency after stroke: a systematic review. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation,86(11), 935-951 (pełna treść).
7 French, B., Thomas, L., Leathley, M., Sutton, C., McAdam, J., Forster, A., … Watkins, C. (2010). Does repetitive task training improve functional activity after stroke? A Cochrane systematic review and meta-analysis. Journal of rehabilitation medicine, 42(1), 9-15 (pełna treść)
8 Ada, L., Dorsch, S., Canning, C. G. (2006). Strengthening interventions increase strength and improve activity after stroke: a systematic review.Australian Journal of Physiotherapy, 52(4), 241-248 (pełna treść).
9 Kwakkel, G., van Peppen, R., Wagenaar, R. C., Dauphinee, S. W., Richards, C., Ashburn, A., … Langhorne, P. (2004). Effects of augmented exercise therapy time after stroke a meta-analysis. Stroke, 35(11), 2529-2539 (pełna treść).
10 Pang, M. Y., Eng, J. J., Dawson, A. S., Gylfadóttir, S. (2006). The use of aerobic exercise training in improving aerobic capacity in individuals with stroke: a meta-analysis. Clinical Rehabilitation, 20(2), 97-111 (pełna treść).
11 Chen, M. D., Rimmer, J. H. (2011). Effects of Exercise on Quality of Life in Stroke Survivors A Meta-Analysis. Stroke, 42(3), 832-837 (pełna treść).
12 Yavuzer, G., Senel, A., Atay, M. B., Stam, H. J. (2008). ”Playstation eyetoy games”improve upper extremity-related motor functioning in subacute stroke: a randomized controlled clinical trial. European journal of physical and rehabilitation medicine, 44(3), 237-244 (abstrakt).
13 Mouawad, M. R., Doust, C. G., Max, M. D., McNulty, P. A. (2011). Wii-based movement therapy to promote improved upper extremity function post-stroke: a pilot study. Journal of Rehabilitation Medicine, 43(6), 527-533 (abstrakt).
14 Fulk, G. D. (2005). Locomotor Training and Virtual Reality‐based Balance Training for an Individual with Multiple Sclerosis: A Case Report. Journal of Neurologic Physical Therapy, 29(1), 34-42 (abstrakt).
15 Kramer, A., Dettmers, C., Gruber, M. (2014). Exergaming with additional postural demands improves balance and gait in patients with multiple sclerosis as much as conventional balance training and leads to high adherence to home-based balance training. Archives of physical medicine and rehabilitation,95(10), 1803-1809 (pełna treść)
16 Gutiérrez, R. O., Galán, D. R. F., Cano, D. L. C. R., Alguacil, D. I., Gonzàlez, R. A., Page, J. C. (2012). A telerehabilitation program by virtual reality-video games improves balance and postural control in multiple sclerosis patients.NeuroRehabilitation, 33(4), 545-554 (abstrakt).
17 Ortiz-Gutiérrez, R., Cano-de-la-Cuerda, R., Galán-del-Río, F., Alguacil-Diego, I. M., Palacios-Ceña, D., Miangolarra-Page, J. C. (2013). A telerehabilitation program improves postural control in multiple sclerosis patients: a Spanish preliminary study. International journal of environmental research and public health, 10(11), 5697-5710 (pełna treść).
18 Kloos, A. D., Fritz, N. E., Kostyk, S. K., Young, G. S., & Kegelmeyer, D. A. (2013). Video game play (Dance Dance Revolution) as a potential exercise therapy in Huntington’s disease: a controlled clinical trial. Clinical rehabilitation,27(11), 972-982 (pełna treść).
19 Plow, M., Finlayson, M. (2014). A qualitative study exploring the usability of Nintendo Wii Fit among persons with multiple sclerosis. Occupational therapy international, 21(1), 21-32 (abstrakt).
20 Fung, V., So, K., Park, E., Ho, A., Shaffer, J., Chan, E., Gomez, M. (2010). The utility of a video game system in rehabilitation of burn and nonburn patients: a survey among occupational therapy and physiotherapy practitioners.Journal of Burn Care & Research, 31(5), 768-775 (abstrakt).
21 Smith, G. E., Housen, P., Yaffe, K., Ruff, R., Kennison, R. F., Mahncke, H. W., Zelinski, E. M. (2009). A cognitive training program based on principles of brain plasticity: Results from the Improvement in Memory with Plasticity‐based Adaptive Cognitive Training (IMPACT) Study. Journal of the American Geriatrics Society, 57(4), 594-603 (pełna treść).
22 Brehmer, Y., Westerberg, H., Bäckman, L. (2012). Working-memory training in younger and older adults: training gains, transfer, and maintenance. Frontiers in human neuroscience, 6 (pełna treść).
23 Edwards, J. D., Ruva, C. L., O’Brien, J. L., Haley, C. B., Lister, J. J. (2013). An examination of mediators of the transfer of cognitive speed of processing training to everyday functional performance. Psychology and aging, 28(2), 314 (pełna treść).
24 Nouchi, R., Taki, Y., Takeuchi, H., Hashizume, H., Akitsuki, Y., Shigemune, Y., … Kawashima, R. (2012). Brain training game improves executive functions and processing speed in the elderly: a randomized controlled trial. PLoS ONE 7(1): e29676 (pełna treść).
25 Flavia, M., Stampatori, C., Zanotti, D., Parrinello, G., Capra, R. (2010). Efficacy and specificity of intensive cognitive rehabilitation of attention and executive functions in multiple sclerosis. Journal of the neurological sciences,288(1), 101-105 (pełna treść).
26 Bonavita, S., Sacco, R., Della Corte, M., Esposito, S., Sparaco, M., d’Ambrosio, A., … Tedeschi, G. (2015). Computer-aided cognitive rehabilitation improves cognitive performances and induces brain functional connectivity changes in relapsing remitting multiple sclerosis patients: an exploratory study. Journal of neurology, 262(1), 91-100 (pełna treść).
27 Westerberg, H., Jacobaeus, H., Hirvikoski, T., Clevberger, P., Östensson, M. L., Bartfai, A., Klingberg, T. (2007). Computerized working memory training after stroke-A pilot study. Brain Injury, 21(1), 21-29 (pełna treść).
28 Cha, Y. J., Kim, H. (2012). Effect of computer-based cognitive rehabilitation (CBCR) for people with stroke: a systematic review and meta-analysis. NeuroRehabilitation, 32(2), 359-368 (abstrakt).
29 Fink, R. B., Brecher, A., Schwartz, M. F., Robey, R. R. (2002). A computer-implemented protocol for treatment of naming disorders: Evaluation of clinician-guided and partially self-guided instruction. Aphasiology, 16(10-11), 1061-1086 (abstrakt).
30 Tam, S. F., Man, W. K. (2004). Evaluating computer-assisted memory retraining programmes for people with post-head injury amnesia. Brain Injury,18(5), 461-470 (abstrakt).
31 Cruz, V. T., Pais, J., Bento, V., Mateus, C., Colunas, M., Alves, I., … Rocha, N. P. (2013). A rehabilitation tool designed for intensive web-based cognitive training: Description and usability study. JMIR research protocols,2(2) (pełna treść).
32 Silsupadol, P. (2008). Effects of single-vs. dual-task training on balance performance under dual-task conditions in older adults with balance impairment: A randomized, controlled trial (Doctoral dissertation, University of Oregon) (pełna treść).
33 Silsupadol, P., Shumway-Cook, A., Lugade, V., van Donkelaar, P., Chou, L. S., Mayr, U., Woollacott, M. H. (2009). Effects of single-task versus dual-task training on balance performance in older adults: a double-blind, randomized controlled trial. Archives of physical medicine and rehabilitation,90(3), 381-387 (pełna treść).
34 Fritz, N. E., Basso, D. M. (2013). Dual-task training for balance and mobility in a person with severe traumatic brain injury: a case study. Journal of Neurologic Physical Therapy, 37(1), 37-43 (abstrakt).
