Rehabilitacja, podobnie jak wiele innych dziedzin, zmienia się dynamicznie wraz z postępem technologicznym. Nowoczesny sprzęt rehabilitacyjny daje terapeutom nowe możliwości, ułatwia prowadzenie zabiegów, zwiększa skuteczność oddziaływań terapeutycznych, a często także zadowolenie pacjentów.
W artykule przedstawiamy zestawienie nowoczesnych sprzętów rehabilitacyjnych, wykorzystywanych w pracy z różnymi grupami pacjentów, w tym urządzenia do rehabilitacji neurologicznej i sprzęt do rehabilitacji poudarowej.
Nowoczesny sprzęt rehabilitacyjny
Nowoczesny sprzęt rehabilitacyjny to różnorodne grupy urządzeń, które podzielić można ze względu pod względem funkcji, usprawnianych obszarów lub przeznaczenia w konkretnej dziedzinie rehabilitacji. Poniżej przedstawiamy przegląd różnych sprzętów, którymi posługują się lekarze, rehabilitanci i fizjoterapeuci:
- Stoły rehabilitacyjne: należą do podstawowego wyposażenia gabinetów rehabilitacyjnych. W tej grupie wyróżnić można stoły do masażu, gimnastyki biernej, osteopatii i terapii manualnej, stoły do pionizacji oraz bardziej tradycyjne leżanki i kozetki.
- Kabiny do ćwiczeń i zawieszeń (UGUL: Uniwersalny Gabinet Usprawniania Leczniczego): charakterystyczne klatki z różnorodnym wyposażeniem (linki, podwieszki, pasy, ciężarki), które znaleźć można w większych gabinetach i salach rehabilitacyjnych.
- Rotory rehabilitacyjne: urządzenia przeznaczone do rehabilitacji kończyn górnych i dolnych, umożliwiają prowadzenie zarówno ćwiczeń biernych, jak i czynnych. Bardziej zaawansowane rotory wyposażone są w wyświetlacze.
- Szyny: podobnie jak rotory, szyny pozwalają na wykonywanie ćwiczeń biernych i czynnych (rzadziej), można je podzielić ze względu na przeznaczenie do usprawniania stawów kończyn górnych (barkowego, łokciowego, nadgarstka, palców dłoni) oraz stawów kończyn dolnych (biodrowego, kolanowego, skokowego).
- Urządzenia do hydroterapii: urządzenia pozwalające na prowadzenie hydroterapii to przede wszystkim różnego rodzaju wanny i wirówki.
- Sprzęt do fizykoterapii: różnorodna grupa sprzętów do oddziaływania bodźcami fizycznymi, w której znajdują się m.in urządzenia do elektrostymulacji, elektroterapii, terapii ultradźwiękowej, magnoterapii czy krioterapii.
- Urządzenia do reedukacji chodu: grupa sprzętów, w której znaleźć można bardzo zaawansowane technologicznie systemy (wykorzystujące automatyczne ortezy, aparaturę do odciążenia, podnośniki i podwieszenia) a także bardziej tradycyjne sprzęty, jak bieżnie czy chodziki.
- Urządzenia do rehabilitacji kończyn górnych: kolejna kategoria, w której stale następuje wyraźny postęp pod względem rozwiązań technologicznych; zaliczają się do niej systemy wykorzystujące automatyczne ortezy, aparaturę do odciążenia, mechanizmy sprężynowe, czy rękawice do rehabilitacji dłoni.
- Urządzenia do usprawniania różnych grup mięśni: sprzęty podobne do wyposażenia siłowni, pozwalają na ćwiczenie większości partii mięśni.
- Urządzenia do trakcji kręgosłupa: sprzęty, które odciążają terapeutę w wykonywaniu trakcji (wyciągu) kręgosłupa na odcinku szyjnym lub lędźwiowym.
- Platformy do rehabilitacji równowagi: w tej kategorii znajdują się zarówno nowoczesne elektroniczne platformy posturograficzne i stabilometryczne z funkcją ćwiczenia kontroli równowagi, jak i proste platformy balansowe.
- Urządzenia z wirtualną rzeczywistością: grupa urządzeń należących do najbardziej nowoczesnych sprzętów rehabilitacyjnych, wykorzystują zaawansowane technologicznie systemy optyczne do śledzenia ruchów pacjenta i prezentowania jego obrazu w wirtualnej rzeczywistości, co pozwala na wykonywanie różnorodnych ćwiczeń.
Urządzenia do rehabilitacji neurologicznej
Wiele z wymienionych wyżej urządzeń znajduje zastosowanie w rehabilitacji pacjentów ze schorzeniami i urazami neurologicznymi, stanowiąc równocześnie sprzęt do rehabilitacji poudarowej.
Ze względu na możliwość łączenia treningu ruchowego i poznawczego, wśród urządzeń do rehabilitacji neurologicznej coraz bardziej powszechne są systemy wykorzystujące rzeczywistość wirtualną. Ich dodatkową zaletą jest możliwość współpracy z różnorodnymi urządzeniami peryferyjnymi: platformami do rehabilitacji równowagi, ortezami, bieżniami i wieloma innymi.
Częstą potrzebą w rehabilitacji neurologicznej jest usprawnianie kończyn dolnych i reedukacja chodu. Z tego względu urządzenia do rehabilitacji neurologicznej to w dużej mierze sprzęty takie jak rotory, szyny, ortezy czy bieżnie.
Do powszechnie wykorzystywanych urządzeń do rehabilitacji neurologicznej należą także wymienione powyżej sprzęty do usprawniania kończyn górnych: rotery, szyny, ortezy czy rękawice.
Pacjenci w trakcie rehabilitacji neurologicznej korzystają również z różnych urządzeń do fizykoterapii oraz innych wymienionych wyżej przyrządów do ćwiczeń.
Urządzenia z rozszerzoną rzeczywistością
Do najbardziej nowoczesnych sprzętów rehabilitacyjnych zaliczają się niewątpliwie urządzenia, które wykorzystują technologię rozszerzonej rzeczywistości do prowadzenia różnorodnych ćwiczeń ruchowych i poznawczych.
Przykładem tego typu sprzętu jest system Neuroforma dla ośrodków. Stanowisko Neuroforma wyposażone jest w zaawansowany system optyczny przetwarzający obraz w trójwymiarze oraz wyświetlacz, na którym ćwiczący widzi siebie w otoczeniu wirtualnych obiektów.
Technologia to otwiera ogromne możliwości projektowania ćwiczeń usprawniających funkcje ruchowe kończyn górnych i dolnych oraz kontrolę równowagi, przy jednoczesnym zaangażowaniu funkcji poznawczym. To połączenie treningu ruchowo-poznawczego jest szczególnie istotne w przypadku urządzeń do rehabilitacji neurologicznej.
System Neuroforma wyróżnia także innowacyjny moduł terapii lustrzanej, w którym tradycyjne lustro zostało zastąpione zaawansowaną analizą i transformacją obrazu z kamery. Dzięki tego typu rozwiązaniem Neuroforma stanowi bardzo konkurencyjną propozycję wśród sprzętów do rehabilitacji poudarowej.
