Rehabilitacja osób niepełnosprawnych – definicja i informacje ogólne

Definicja z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej mówi, że „rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym udziale tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej.”¹

Polska szkoła rehabilitacyjna

Prekursorem polskiej szkoły rehabilitacyjnej był Wiktor Dega, który stworzył założenia współczesnej rehabilitacji w Polsce. Zgodnie z nimi rehabilitacja powinna cechować się kilkoma najważniejszymi właściwościami.

1. Powszechność – rehabilitacja jest integralną częścią leczenia i powinna być dostępna dla wszystkich, którzy jej potrzebują niezależnie od schorzenia.
2. Wczesność zapoczątkowania – oznacza, że proces rehabilitacji powinien rozpocząć się najszybciej jak to tylko możliwe, ponieważ to poprawia wyniki leczenia i skraca jego czas.
3. Kompleksowość – oznacza, że rehabilitacja od początku do końca powinna uwzględniać wszystkie jej aspekty czyli płaszczyznę leczniczą, zawodową i społeczną.
4. Ciągłość – rehabilitacja jest procesem ciągłym, który powinien trwać aż do momentu odzyskania przez chorych maksymalnej sprawności fizycznej i psychicznej.²

Podział rehabilitacji

Istnieje wiele podziałów rehabilitacji ze względu na różne kryteria jednak w tym najbardziej powszechnym podziale, na rehabilitację osób niepełnosprawnych składają się:

• rehabilitacja medyczna,
• rehabilitacja zawodowa,
• oraz rehabilitacja społeczna.³

Rehabilitacja medyczna dzieli się z kolei na kinezyterapię, odnoszącą się do leczenia przy pomocy ruchu; fizykoterapię, w której stosuje się naturalne oraz wytworzone przez różnego rodzaju urządzenia czynniki fizyczne (np. ciepłolecznictwo, krioterapia, elektroterapia) oraz masaż leczniczy.⁴

Rehabilitacja w domu

Spełnienie założeń rehabilitacji może oznaczać konieczność uzupełniania procesu rehabilitacji ćwiczeniami w domu. Wsparciem domowej rehabilitacji są nowoczesne programy komputerowe, które pomagają utrzymać ciągłość i systematyczność ćwiczeń. W Polsce osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z programu Neuroforma, przeznaczonego do domowej rehabilitacji neurologicznej po udarze lub urazie mózgu oraz w przebiegu schorzeń neurologicznych. Domowa rehabilitacja neurologiczna, zawierająca ćwiczenia funkcji ruchowych i poznawczych, daje szanse na wczesne zapoczątkowanie rehabilitacji i zachowanie jej ciągłości.